Tảo hôn không chỉ vi phạm pháp luật mà còn gây ra hậu quả rất lớn đối với cá nhân, gia đình và xã hội; làm gia tăng nhanh số lượng và giảm chất lượng dân số, trực tiếp ảnh hưởng đến việc chăm sóc, giáo dục trẻ em. Tảo hôn ảnh hưởng trực tiếp đến thể chất, tâm sinh lý, sức khỏe sinh sản của người phụ nữ, nhất là trẻ em gái. Bởi chưa đủ tuổi trưởng thành, cơ thể phát triển chưa hoàn thiện, việc quan hệ tình dục sớm, mang thai, sinh đẻ, nuôi con sớm làm chậm quá trình phát triển thể chất tự nhiên của con người, dẫn tới thoái hóa và các di chứng bệnh tật, làm suy kiệt sức khỏe của bố, mẹ và con.

Nguyên nhân dẫn đến tình trạng trên là do người dân nhận thức chưa đầy đủ về hậu quả, tác động tiêu cực của tảo hôn, chưa nhận thức được đây là hành vi bị cấm theo Luật hôn nhân và gia đình và sẽ bị xử lý theo pháp luật hoặc do ảnh hưởng bởi phong tục, tập quán lạc hậu...

Qua theo dõi thông tin báo chí và nắm bắt thực tiễn tại báo cáo số 09/BC-BDT ngày 15/01/2018 của Ban Dân tộc tỉnh Kon Tum về Kết quả thực hiện giảm thiểu tình trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống vùng DTTS và miền núi 2017 gần đây cho thấy nạn tảo hôn vẫn còn tồn tại trên địa bàn huyện Đắk Glei, trong đó có xã Xốp. Để làm rõ nội dung phản ánh từ các phương tiện thông tin đại chúng và tại báo cáo của Ban Dân tộc tỉnh (theo báo cáo của Chi cục  DS – KHHGĐ tại huyện Đắk Glei năm 2017 còn 53 trường hợp tảo hôn, trong đó xã Xốp 10 trường hợp). Trên cơ sở chức năng tham mưu giúp UBND tỉnh quản lý Nhà nước về công tác hộ tịch trên địa bàn tỉnh, đồng thời là Thành viên Ban chỉ đạo thực hiện Mô hình điểm theo Đề án “Giảm thiểu tình trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống trong vùng đồng bào dân tộc thiểu số giai đoạn 2015-2020 trên địa bàn tỉnh Kon Tum”; để đảm bảo nguồn thông tin được đầy đủ, chính xác và thống nhất báo cáo UBND tỉnh, Sở Tư pháp đã tổ chức Đoàn Công tác, do đồng chí Trần Minh Thắng, Phó Giám đốc Sở làm trưởng đoàn xuống trực tiếp tại xã Xốp, huyện Đắk Glei.

Tại buổi làm việc, UBND xã Xốp thông tin, trên địa bàn xã, từ năm 2014 đến năm 2017 có 10 trường hợp tảo hôn, cụ thể: năm 2014: 01; năm 2015: 02; năm 2017: 07.

Nguyên nhân của tình trạng tảo hôn trên địa bàn bao gồm: Nhận thức của người dân còn hạn chế, mặc dù UBND xã đã tổ chức các đợt tuyên truyền, trong đó tập trung vào Luật Hôn nhân và gia đình. Tuy nhiên, đối tượng tham gia chủ yếu là người già, thanh niên trong độ tuổi lập gia đình ít.

Cũng tại buổi làm việc này, các đồng chí tham dự cũng đã đưa ra một số biện pháp để giảm thiểu tình trạng tảo hôn trên địa bàn như sau:

Thay đổi nhận thức của các cấp, các ngành về tảo hôn;

Hỗ trợ học nghề cho thanh niên; có chính sách hỗ trợ cho con em người dân tộc thiểu số đi học và không bỏ học giữa chừng;

Đưa vấn đề tảo hôn vào trong hương ước, quy ước;

Xử lý vi phạm hành chính, có thể truy cứu trách nhiệm hình sự, đối với hành vi tảo hôn và hành vi tổ chức tảo hôn;

Tăng cường hơn nữa công tác tuyên truyền.

Kết thúc buổi làm việc, Đồng chí Trần Minh Thắng đề nghị UBND huyện Đắk Glei, UBND xã Xốp thực hiện một số nội dung sau:

Trong phạm vi quản lý của UBND huyện, đề nghị UBND huyện chỉ đạo cơ quan, tổ chức có liên quan khi thực hiện nhiệm vụ cần tăng cường các hoạt động tuyên truyền, phổ biến cho cán bộ và nhân dân bằng hình thức phù hợp về những tác hại, hậu quả và hệ lụy do tảo hôn, hôn nhân cận huyết mang lại; chú trọng tuyên truyền, phổ biến pháp luật về dân số, hôn nhân và gia đình, xử lý vi phạm hành chính, hình sự liên quan đến tảo hôn và hôn nhân cận huyết, đặc biệt là các hành vi bị nghiêm cấm trong Luật hôn nhân và gia đình; Nghị định số 126/2014/NĐ-CP ngày 31/12/2014 của Chính phủ quy định chi Tiết một số Điều và biện pháp thi hành Luật hôn nhân và gia đình; Pháp lệnh dân số; Nghị định số 110/2013/NĐ-CP ngày 24/9/2013 của Chính phủ quy định xử phạt hành chính trong lĩnh vực bổ trợ tư pháp, hành chính tư pháp, hôn nhân và gia đình, thi hành án dân sự, phá sản doanh nghiệp, hợp tác xã... Kết hợp tuyên truyền, phổ biến các biện pháp phòng ngừa, xử lý đối với hành vi tảo hôn, hôn nhân cận huyết với tuyên truyền, nêu gương người tốt, việc tốt trong tuân thủ, chấp hành pháp luật.

Lựa chọn nội dung, hình thức tuyên truyền, phổ biến phù hợp với từng nhóm đối tượng, địa bàn, bảo đảm ngắn gọn, thiết thực, dễ hiểu, dễ nhớ, dễ thực hiện. Nội dung tuyên truyền, phổ biến cần tập trung vào các quy định của pháp luật có liên quan đến tảo hôn, hôn nhân cận huyết cũng như hậu quả, tác hại và những hệ lụy do các hành vi này gây ra để nâng cao nhận thức, thay đổi hành vi, từng bước hạn chế, tiến tới chấm dứt tảo hôn, hôn nhân cận huyết. Căn cứ vào Điều kiện thực tế để lựa chọn hình thức tuyên truyền, phổ biến phù hợp như: Biên soạn tài liệu ngắn gọn, có hình ảnh minh họa; sử dụng mạng lưới thông tin, loa truyền thanh cơ sở; sinh hoạt câu lạc bộ; lồng ghép giao lưu, sinh hoạt văn hóa, lễ hội, hòa giải ở cơ sở, các cuộc họp, lồng ghép trong hương ước, quy ước, tiêu chuẩn thôn văn hóa, gia đình văn hóa... Tiếp tục huy động, phát huy vai trò tích cực của các tổ chức chính trị - xã hội, đội ngũ báo cáo viên pháp luật, tuyên truyền viên pháp luật, già làng, trưởng thôn, trưởng bản, người có uy tín trong cộng đồng tham gia tuyên truyền, vận động, thuyết phục đồng bào, người dân xóa bỏ hủ tục lạc hậu về hôn nhân và gia đình, nghiêm túc thực hiện chính sách, pháp luật.

Tăng cường công tác nắm tình hình các trường hợp tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống trên địa bàn./.