Mục đích để tổ chức thực hiện nhằm bảo đảm tiếp cận trợ giúp pháp lý kịp thời trong tố tụng cho người bị buộc tội, bị hại, đương sự thuộc diện được trợ giúp pháp lý; Tăng cường số lượng trợ giúp viên pháp lý, luật sư thực hiện trợ giúp pháp lý (viết tắt là người thực hiện trợ giúp pháp lý) tham gia các phiên tòa, phiên họp nhằm nâng cao chất lượng hoạt động tranh tụng; Bảo đảm đối tượng thuộc diện trợ giúp pháp lý trong các vụ việc mà Tòa án nhân dân (TAND) thụ lý được giải thích đầy đủ, được tiếp cận, cung cấp và sử dụng dịch vụ trợ giúp pháp lý kịp thời, phù hợp với người dưới 18 tuổi và các đối tượng đặc thù khác.
Đồng thời, tăng cường công tác phối hợp giữa Trung tâm trợ giúp pháp lý nhà nước (TTTGPLNN) với TAND trong việc trợ giúp pháp lý cho đối tượng thuộc diện được trợ giúp pháp lý, đặc biệt trong việc thông tin, thông báo về trợ giúp pháp lý; TTGPLNN, người thực hiện trợ giúp pháp lý tại các địa phương có thể sớm tiếp cận đối tượng thuộc diện được trợ giúp pháp lý, cung cấp dịch vụ trợ giúp pháp lý kịp thời, hiệu quả.
Nội dung tổ chức thực hiện Chương trình phối hợp bao gồm:
(1) Thời gian thực hiện: 05 năm.
(2) Địa điểm thực hiện: 63 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương.
(3) Phạm vi thực hiện: TAND tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương; TAND huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh; TAND thành phố thuộc thành phố trực thuộc Trung ương.
(4) Nội dung thực hiện
- Hình thức trực: i- Trực tại trụ sở TAND: TTTGPLNN căn cứ vào tình hình thực tiễn để cử người trực tất cả các ngày làm việc hoặc một số ngày làm việc trong tuần tại trụ sở TAND; ii- Trực qua điện thoại: TAND niêm yết danh sách, số điện thoại của người trực tại TAND.
Tùy điều kiện thực tế tại địa phương, các Tòa án lựa chọn hình thức trực tại trụ sở TAND hoặc trực qua điện thoại; TAND bố trí cho người thực hiện trợ giúp pháp lý của TTTGPLNN trực tại trụ sở TAND hoặc kết nối với người trực qua điện thoại và tạo điều kiện thuận lợi cho người thuộc diện trợ giúp pháp lý được tiếp cận dịch vụ trợ giúp pháp lý.
- Nhân lực thực hiện: i- Người trực: Người thực hiện trợ giúp pháp lý. Người trực phải có đủ năng lực để tiếp nhận, hướng dẫn, thực hiện trợ giúp pháp lý ngay khi có yêu cầu; ii- Người hỗ trợ trực: Chuyên viên của TTTGPLNN; iii- TTTGPLNN phân công người trực theo buổi làm việc/ngày làm việc (tùy điều kiện cụ thể có thể bố trí người hỗ trợ trực). Danh sách người trực, người hỗ trợ trực gửi cho TAND trước ngày bắt đầu trực ít nhất 05 ngày làm việc.
- Cơ chế tiếp nhận yêu cầu trợ giúp pháp lý và nhiệm vụ của người trực, người hỗ trợ trực
Trực tại trụ sở TAND: i- Người tiến hành tố tụng, công chức TAND làm việc tại các bộ phận tiếp nhận đơn có trách nhiệm giới thiệu người thuộc diện được trợ giúp pháp lý tới gặp người trực, thông tin, thông báo về trợ giúp pháp lý được chuyển đến cho người trực; ii- Người trực trực tiếp nhận nguồn tin, yêu cầu trợ giúp pháp lý từ người tiến hành tố tụng, công chức TAND, người thuộc diện được trợ giúp pháp lý, người thân thích của họ hoặc từ cơ quan, tổ chức khác; iii- Người trực giải quyết vụ việc trợ giúp pháp lý, ghi chép, thống kê vào Sổ trực trợ giúp pháp lý (theo mẫu của Bộ Tư pháp), thực hiện các công việc khác phát sinh từ hoạt động trực; iiii- Người hỗ trợ trực giúp người trực thực hiện các nhiệm vụ theo phân công của người trực.
Trực qua điện thoại: i- Người tiến hành tố tụng, công chức TAND khi phát hiện người thuộc diện được trợ giúp pháp lý thì thông tin và cung cấp số điện thoại của người được trợ giúp pháp lý hoặc người thân thích của họ (nếu có) ngay cho người trực. Đồng thời, hướng dẫn người thuộc diện được trợ giúp pháp lý đến nơi niêm yết danh sách, số điện thoại của người trực; ii- Người trực tiếp nhận nguồn tin, yêu cầu trợ giúp pháp lý từ người tiến hành tố tụng, công chức TAND, từ người thuộc diện được trợ giúp pháp lý, người thân thích của họ hoặc từ cơ quan, tổ chức khác thì liên hệ với người thuộc diện được trợ giúp pháp lý hoặc người thân thích của họ để thực hiện các hoạt động trợ giúp pháp lý; iii- Người trực ghi chép, thống kê vào sổ trực trợ giúp pháp lý (theo mẫu của Bộ Tư pháp).
- Mức bồi dường, thù lao, chi phí phát sinh trong quá trình thực hiện vụ việc trợ giúp pháp lý khi trực. Người trực được hưởng bồi dưỡng, thù lao, chi phí phát sinh khi thực hiện vụ việc trợ giúp pháp lý trong quá trình trực theo quy định của pháp luật về trợ giúp pháp lý.
Chương trình phối hợp về người thực hiện trợ giúp pháp lý trực tại TAND có hiệu lực thi hành kể từ ngày ký ban hành./.